TÜRKİYE- AZERBAYCAN DIŞ TİCARETLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI (2005-2014)

Merhaba değerli üniversite, yüksek lisans ve araştırmacı arkadaşlarım. Bir çoğunuzun bildiği gibi Akdeniz Üniversitesinin Sosyal Bilimler Enstitüsüne bağlı olarak Uluslararası Ticaret Anabilim Dalında yüksek lisans okumaktayım. Bu yakınlarda aldığım yüksek lisans derslerinden biriyle ilgili ödev yapmaya ve ödevimi makale şeklinde teslim etmeye karar verdim.

Makalemi 2005-2014 yılları arasında olan Türkiye ve Azerbaycan'ın dış ticaret verilerini karşılaştırarak yazdım ve çok ilgi çekici sonuçlar ortaya çıktı. Bildiğimiz gibi 2014 yılından sonra petrol fiyatlarındaki düşüş ve ulusal paraların dolar karşısında devalüe edilmesi ile neredeyse tüm dünyada ekonomik kriz yaşanmaktadır. Bu faktörleri de ortaya atarak yaptığım makalenin sonuçlarını sizlerler paylaşıyorum: 

SONUÇ VE DEĞERLENDİRME

        Türkiye ve Azerbaycan’ın dış ticaretlerinin genel olarak karşılaştırılmasında 2014 yılına göre Türkiye en çok ihracatı Almanya’ya, ithalatı ise Rusya’dan yapmıştır. Azerbaycan ise en çok ihracatı İtalya’ya, ithalatı ise Rusya’dan yapmıştır. Türkiye ve Rusya arasında 2015 yılının sonunda oluşan uçak krizi ile Türkiye dış ticaretinin bu durumdan olumsuz, Azerbaycan’ın ise olumlu çıkacağı tahmin edilmektedir. Nedeni ise Rusya’nın Türkiye ile ticari ilişkilerini keserek komşu ülkeleri olan Azerbaycan ile daha sık ticari ilişkilere geçeceği tahmin edilmektedir. 

Türkiye’nin son 10 yıllık verilerini ele alırsak 2005-2013 yıllarının iyi geçmediğini, aradaki farkın dış ticaret dengesinin olumsuz yöne doğru gittiği görülmektedir. Fakat 2014 yılında aradaki farkın azaldığı bilinmektedir. Bu da olumlu yönde az da olsa bir ilerlemenin olduğunu göstermektedir. Eğer bundan sonra Türkiye ekonomik krizlerden etkilenmese, sanayi ve imalat sektörünün daha da gelişmesi ile Türkiye dış ticaretinin daha da iyi bir yol alacağı tahmin edilmektedir. Fakat 2015-2016 yıllarında petrol fiyatlarının düşmesi ve Türk lirasının dolar karşısında devalüe edilmesi ile bu ekonomik krizden etkilenme kaçınılmazdır.

        Azerbaycan petrole bağlı bir ülke olduğu için petrol fiyatlarının yükseldiği dönemlerde ihracatının olumlu, fiyatlarının düştüğü dönemde ihracatının olumsuz yönde ilerlediği bilinmektedir. Yani Azerbaycan’ın ihracat rakamları petrol fiyatlarına paralel olarak sonuçlar vermektedir. 2012 yılına kadar iyi devam eden Azerbaycan 2012 yılından itibaren ihracatta düşüşe geçmiş. Hatta 2015 yılının sonunda ihracatının kötü duruma gelmesi ve ülke hazinesinde yeteri kadar dolar cinsinden para olmadığı için Azerbaycan parası olan manat dolar karşısında yüzde 50 devalüe edilmiştir.

      Türkiye-Azerbaycan dış ticaret verilerinin karşılaştırılmasında her iki ülke için de beklenilen ortak bir nokta bulunmaktadır. Bu da ülkelerin başlayan ve ileride devam edecek olan ekonomik krizden etkilenmeleridir. Yüzde 94 civarında petrol ihracatı yapan Azerbaycan’ın bu ekonomik krizden daha çok etkileneceği tahmin edilmektedir